Theo Cục Thống kê Trung Quốc, chính phủ Trung Quốc đã dần tăng cường đầu tư cho giáo dục từ năm 2006, từ 5,161 tỷ nhân dân tệ lên 20,772 tỷ nhân dân tệ vào năm 2012. Đất nước Trung Quốc đang ngày càng nỗ lực nhằm phát triển nền giáo dục trở thành một trong những quốc gia hàng đầu trên thế giới.

Trẻ em Trung Quốc được hưởng nền giáo dục bắt buộc và miễn phí trong 9 năm đầu đời. Nhờ đó, khoảng 99,08% trẻ em trong độ tuổi đi học đã được đến trường, và 95,45% trong số đó tiếp tục học tại các trường trung học cơ sở. Hơn nữa, gần 60% học sinh trung học cơ sở theo học tại các trường cao hơn. Những con số này phản ánh chiến lược phát triển giáo dục đúng đắn của chính phủ Trung Quốc.

CẤP BẬC HỆ THỐNG GIÁO DỤC Ở TRUNG QUỐC 

Hệ thống giáo dục Trung Quốc hiện tại được chia thành ba bậc: tiểu học, trung học và bậc cao, bao gồm cao đẳng, đại học và các chương trình sau đại học.

Giáo dục trở thành một ưu tiên chiến lược trong việc phát triển ở Trung Quốc

Bậc tiểu học tại Trung Quốc

Thông thường, trẻ em ở Trung Quốc sẽ học mẫu giáo từ 1 đến 3 năm, nhưng giai đoạn này không bắt buộc. Sau đó, các em sẽ vào bậc tiểu học, kéo dài 6 năm, thay vì chỉ 5 năm như ở Việt Nam. Trẻ em bắt đầu đi học từ 6 tuổi và hoàn thành tiểu học vào năm 12 tuổi. Giáo dục tiểu học ở Trung Quốc là miễn phí và bắt buộc đối với tất cả học sinh. Năm học kéo dài 9 tháng, được chia thành 2 kỳ, với kỳ nghỉ hè vào tháng 7 và 8, và kỳ nghỉ đông vào tháng 1 và 2.

Học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở Trung Quốc sẽ có ít nhất hai giờ hoạt động thể chất mỗi ngày để nâng cao sức khỏe. Cụ thể, mỗi ngày, học sinh sẽ tham gia một lớp thể thao và một giờ tập thể dục sau giờ học. Tại Bắc Kinh, thời gian nghỉ giữa các tiết học đã được kéo dài từ 10 phút lên 15 phút. Cơ quan giáo dục thành phố cho biết mục đích của việc này là để giáo viên và học sinh có đủ thời gian nghỉ ngơi, đồng thời khuyến khích học sinh dành thời gian ở ngoài trời nhằm tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần.

Bậc trung học tại Trung Quốc

Giáo dục bậc trung học ở Trung Quốc kéo dài tổng cộng 6 năm, bao gồm 3 năm trung học cơ sở và 3 năm trung học phổ thông. Trung học cơ sở là cấp học bắt buộc cho tất cả học sinh theo quy định của chính phủ.

Trung bình, học sinh Trung Quốc dành khoảng 88 phút mỗi ngày để làm bài tập về nhà. Có thể thấy rằng một tuần học tập của rất căng thẳng. Sau khi trở về từ trường hoặc lớp học thêm, các học sinh thường dành gần 1 giờ 30 phút để hoàn thành bài tập. Thậm chí, vào cuối tuần, nhiều em còn không có thời gian để nghỉ ngơi.

Căng thẳng điểm số khi phải “học ngày cày đêm"

Giáo dục kỹ thuật và hướng nghiệp

Thời gian học tại các trường này kéo dài từ 2 đến 3 năm, tùy thuộc vào bằng cấp được cấp, có thể là chứng chỉ nghề hoặc cao đẳng nghề. Giáo dục bậc cao trong hệ thống giáo dục Trung Quốc thường kéo dài từ 2 đến 4 năm, tùy thuộc vào chương trình đào tạo. Cụ thể, thời gian học đại học thường là 4 đến 5 năm, cao đẳng 3 năm, trung cấp 2 năm, thạc sĩ 2 năm và tiến sĩ 4 năm.

Giáo dục bậc đại học tại Trung Quốc được chia thành các loại hình như Cao đẳng, Cao đẳng Chuyên khoa và Đại học Chính quy. Hiện nay, cả nước có khoảng 2.000 trường đại học và cao đẳng, trong đó nổi bật là các trường như Đại học Bắc Kinh, Đại học Thanh Hoa, Đại học Giao thông Thượng Hải, Đại học Sư phạm Bắc Kinh và Đại học Phúc Đán. Để được nhập học tại các trường này, học sinh phải trải qua một kỳ thi đại học tương tự như ở Việt Nam, với mức độ cạnh tranh cao. Kỳ thi diễn ra vào tháng 7 hàng năm, được coi là một trong những kỳ thi khó nhất thế giới. Nếu không đủ điểm số để vào đại học, học sinh có thể lựa chọn các trường cao đẳng, tuy nhiên học phí tại những trường này thường cao hơn so với các trường đại học khác. 

Giấy báo trúng tuyển ĐH Giao thông Thượng Hải

ĐIỂM KHÁC BIỆT GIÁO DỤC TRUNG QUỐC VÀ VIỆT NAM

Việt Nam và Trung Quốc là hai quốc gia có sự ảnh hưởng lẫn nhau trong suốt chiều dài lịch sử, dẫn đến nền giáo dục của cả hai nước có những điểm giống và khác nhau.

Giáo dục Trung Quốc nổi bật với hệ thống đào tạo đa dạng

Điểm tương đồng:

- Cả hai quốc gia đều đặt chất lượng đào tạo lên hàng đầu, đề cao truyền thống hiếu học và "tôn sư trọng đạo," đồng thời coi giới trẻ là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước.

Điểm khác biệt:

- Hệ thống giáo dục Trung Quốc chỉ bao gồm 3 bậc (tiểu học, trung học và bậc cao), trong khi Việt Nam có tới 6 bậc học.

- Kỳ thi đại học tại Trung Quốc được coi là một trong những kỳ thi khó nhất thế giới, yêu cầu học sinh phải ôn luyện rất chăm chỉ để có thể vượt qua. Ngược lại, ở Việt Nam, với sự xuất hiện của nhiều trường đại học ngoài công lập, việc thi đại học trở nên dễ dàng hơn và không khắt khe như ở Trung Quốc.

Có thể thấy, nền giáo dục Trung Quốc mang đến cho du học sinh nhiều cơ hội và thách thức. Với hệ thống giáo dục Trung Quốc đa dạng, từ bậc tiểu học đến đại học, Trung Quốc không chỉ chú trọng đến chất lượng đào tạo mà còn khuyến khích phát triển toàn diện cho sinh viên. Du học sinh có thể trải nghiệm môi trường học tập năng động và được tiếp cận với các chương trình giảng dạy hiện đại, bên cạnh việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ qua các khóa học tiếng Trung.

Tuy nhiên, du học sinh cũng cần chuẩn bị tâm lý cho một hệ thống giáo dục Trung Quốc có nhiều đặc điểm riêng, từ việc học tập căng thẳng với tỉ lệ cạnh tranh cao. Điều này đòi hỏi các em phải chủ động hơn.

Nhìn chung, với sự hỗ trợ từ các chính sách thân thiện dành cho du học sinh, Trung Quốc đang ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn cho những học sinh mong muốn trải nghiệm văn hóa mới.

ĐẶC ĐIỂM HỆ THỐNG GIÁO DỤC TRUNG QUỐC

Nhìn chung, nền giáo dục Trung Quốc có những đặc điểm nổi bật như sau:

Thứ nhất, các trường học tại Trung Quốc được phân chia thành trường công lập, do nhà nước quản lý, và trường tư thục. Đối với trường tư thục, học phí thường ở mức cao, nhưng bù lại, học sinh sẽ được tiếp cận môi trường học tập có chất lượng tốt hơn.

Thứ hai, học sinh Trung Quốc chưa thật sự chủ động trong quá trình học tập, và sự kết nối cũng như giao tiếp giữa học sinh và giáo viên vẫn còn hạn chế. Vì vậy, chất lượng đào tạo tại một số trường không được đánh giá cao.

Thứ ba, Trung Quốc có nhiều trường dạy võ cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn hoặc những học sinh cá biệt bị đuổi học. Tại đây, các em không chỉ luyện võ mà còn được rèn luyện kỹ năng đọc viết cơ bản.

Ăn trưa tại trường dạy võ Thiếu Lâm lớn nhất Trung Quốc

Thứ tư, danh sách xếp hạng học tập của học sinh được công khai treo tại các lớp học, nhằm khuyến khích các em nỗ lực học tập và rèn luyện bản thân ngày càng tốt hơn. Tuy nhiên, điều này cũng tạo nên những căng thẳng điểm số khi các học sinh phải cạnh tranh khốc liệt với nhau. 

Thứ năm, giáo viên tại Trung Quốc nhận được sự tôn trọng rất lớn từ phía học sinh, phụ huynh, cũng như tất cả mọi người, bởi đây được coi là ngành nghề thiêng liêng nhất.